Socio-economische effecten van het beleid voor de circulaire economie

De transitie naar een circulaire economie dringt zich op omwille van dreigende grondstoffen schaarste uitgelokt door ons overwegend lineaire systeem waarbij productie gericht is op consumptie. Aangezien de circulaire economie als belangrijke hefboom voor de klimaattransitie wordt beschouwd, hebben overheden er alle belang bij de transitie naar zo’n kringloopeconomie in te zetten en te stimuleren. Maar het maken van die omslag is niet evident. Zo is er nood aan kennis over de markteffecten van de inzet van beleidsinstrumenten ter bevordering van de circulaire economie (bv. heffing, subsidie, normen, uitgebreide producentenverantwoordelijkheid, kennisdeling, labels, circulair aankopen,…). Bijvoorbeeld, de aanscherping van recycled content standaarden (zoals door de EU voorgesteld in de Green Deal) heeft onmiddellijke gevolgen voor de vraag naar gerecycleerd (+) en nieuw materiaal (-) en bijgevolg voor de prijsvorming op die markten. Bovendien zal er daardoor meer aanbod zijn van gerecycleerd materiaal waardoor er bijkomende effecten zijn doorheen de hele supply chain, inclusief de productie-, gebruiks- en einde-levensfase. Om de interactie van markten die via product- en materiaalketens met elkaar verbonden zijn systematisch te kunnen analyseren, zijn numerieke simulatiemodellen momenteel de meest performante instrumenten voor ex ante analyse. Daarnaast zal de transitie naar een meer circulaire economie ook grote effecten hebben op de arbeidsmarkt waarbij er winnaars en verliezers zullen zijn, niet alleen in aantallen jobs maar ook in de kwaliteit ervan.

Om de vragen in deze cluster te beantwoorden bundelen VITO, HIVA en KU Leuven daarom de krachten in een multimethod benadering die kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksinstrumenten combineert.